نوآوری در بتــُنها
صنعت تولید بتن گذشته از خدمات زیادی که به توسعه شهری و جوامع بشری کرده، متأسفانه حجم زیادی از انرژی موجود در کره زمین را به خود اختصاص داده، مواد زیادی را صرف کرده، آسیبهای فراوانی به محیط زیست کره زمین وارد کرده و در مقابل، مواد آلاینده زیادی را وارد اتمسفر زمین کرده است. میزان نوآوری در صنعت بتن بیش از سایر زمینههای صنعتی و ساختمانی دیگر می تواند مقرون به صرفه و جبران کنندۀ بخشی از زیانهای این صنعت به محیط زیست باشد.
بنابراین، نوآوری در صنعت بتن در چندین بخش معطوف شده است؛ که از جمله میتوان به نوآوری در ساختار و مواد به کار رفته در بتن، نوآوری در قابلیتها و راندمان کاری مواد، نوآوری در خود فرآیند تولید بتن و سرانجام نوآوری در تولید بتنهای هوشمند و استفاده از قابلیتهای نامتعارف آنها و جبران بخشی از انرژی مورد نیاز اشاره کرد.
نوآوری در ساختار و مواد بتن
بتن رسانای الکتریسیته
بتن رسانای الکتریسیته یا همان بتن گرم در فصول سرد و یخبندان دارای فواید بسیار زیادی برای جادهها و سطوح دیگر میباشد. از این بتن برای زیرسازی باند فرودگاهها و همچنین جادههای ترانزیت بینالمللی که از حجم تردد بالایی برخوردارند و در فصول سرد سال مشکلات و خطرات زیادی به همراه دارند، استفاده میشود. کارآیی این بتن از طریق یک اپلیکیشن مبتنی بر موبایل تحت نظارت و پایش قرار گرفت و عملکرد و کیفیت آن با دقت کنترل و ثبت شد. نتایج پژوهشگران نشان دادهاند که این بتن را میتوان در آب و هوای سرد و یخبندان برای ساخت جادهها، پُلها، فرودگاهها و ساختمانهایی که از حساسّیت و امنیت بالایی برخوردارند، استفاده کرد.
بتن فراتوانمند یا بتن با کارآیی بالا
(UHPC = Ultra High Performance Concrete)
بتن فوق توانمند یا بتن با کارآیی بالا یک نمونۀ پیشرفته از بتنهایی است که بسیار مقاوم و ماندگار هستند. این نوع بتن به لحاظ ظاهری، شباهت بسیار زیادی به بتنهای سنتی دارد. اما در مقایسه با فرمول به کار رفته در بتنهای سنتی، ۲۵ درصد الیاف متنوع و افزودنیهای شیمیایی یا معدنی دارد که باعث شکلگیری محصولی فوق العاده مقاوم میشوند. الیاف به کار رفته در بتنهای فراتوانمند عبارتند از پلی استر، فایبرگلاس، بازالت و فولاد که هر یک دارای مزیتها و ویژگیهای خاص خود هستند.
طول عمر مفید بتن فراتوانمند بیش از ۷۵ سال برآورد شده است؛ در حالی که این رقم در بتنهای سنتی حدود ۲۵ تا ۳۵ سال میباشد. علاوه بر این، هر چند مقاومت فشاری این بتن بسیار بالا است، اما در برخی از ترکیبات میتواند به بالاترین حد خود نیز برسد. از سوی دیگر بتن سنتی دارای مقاومت فشاری پایینتری میباشد که در مقایسه با بتن فراتوانمند یک عدد ناچیز را نشان میدهد.
از دیگر ویژگیهای بتن فراتوانمند میتوان به کشش، انعطاف پذیری و مقاومت فوق العاده بالای آن در برابر نمکها، مواد شیمیایی خورنده و رطوبت اشاره کرد. تمامی این ویژگیها و پیشرفتهای قابل توجه، منجر به افزایش قابل ملاحظۀ چرخۀ عمر زیرساختهایی شده است که در آنها بتن فوق توانمند شده جزء اصلی را تشکیل میدهد. امروزه در مصارف جدیدتر و پیشرفتهتر مثل حوزههایی که نیاز به اجزای نازک و اشکال پیچیده دارند، استفاده از بتنهای فراتوانمند در اولویت قرار دارند؛ چرا که ظرافت و ساختار منظم برخی از سازهها را نمیتوان با بتنهای سنتی به دست آورد.
بتن سبز
دست کم پنج درصد از گازهای دی اکسید کربنی که از طریق فعالیتهای انسانی در کل دنیا تولید میشوند، ناشی از فعالیتهای مربوط به تولید سیمان هستند. در واقع تولیدکنندگان سیمان رویکردهای بسیار زیادی را در فرایند ترکیب مواد به کار می برند تا سیمان تولید شده توسط آنها از طول عمر بالاتری برخوردار و نیازمند مراقبت کمتری باشد، و علاوه بر توجیه اقتصادی در مصرف انرژی بتواند تولید گازهای گلخانهای را نیز به کمترین میزان ممکن برساند. بتن سبز بهترین گزینه برای تحقق این ویژگیها است و با یک عمر طولانی به حداقل مراقبت نیاز دارد. بتنهای جدید از این رو که مقاومت بسیار زیادی دارند و نازک هستند، در هر پروژه به مصالح و فولاد کمتری نیاز دارند. بنابراین، انتشار گازهای گلخانهای را نیز به حداقل میزان ممکن میرسانند.
نوآوری در فرآیند تولید بتن
سازه های بتنی پیش ساخته
برآوردها حاکی از آن هستند که بازار جهانی بتنهای پیش ساخته تا سال ۲۰۲۵ به نرخ رشد سالانه 1/6 دهم درصد خواهد رسید. تولید قطعات پیش ساخته، مدت زمان تولید سازۀ بتنی را با کاهش چشمگیری مواجه میکند و در نتیجه هزینهها با افت قابل ملاحظهای مواجه خواهند شد. اجزای پیش ساخته میتوانند به سرعت به محلهای مورد استفاده انتقال داده شوند و ضمن کاستن از تراکم نیروی انسانی در محل کارگاه، به بالا رفتن ایمنی کارگران نیز کمک کنند. این روش چون از کنترل کیفیت بهینهای برخوردار است، لذا به یک محصول نهایی ایدهآل میرسد.
استفاده از دستگاههای اتوماتیک
نوآوری جدید در صنعت تولید بتن مبتنی بر استفاده از پرینترهای سه بُعدی بتن است. تاکنون دو نوع از این دستگاههای رُباتیک توسط Apis Cor و MIT ساخته شدهاند که هر دو سیّار بوده و میتوانند در مکانهای مختلف حرکت کنند. همچنین آنها قادر به تولید سازههای بتنی به حجم یک خانۀ کوچک در کمتر از یک روز هستند.
نخستین پُل سه بُعدی جهان نیز در سال ۲۰۱۷ در اسپانیا رونمایی شد. فرایند ساخت و نصب سازهای با این ابعاد ۱۸ ماه به طول انجامید. این فناوری پیشرفته به نیروی انسانی کمی نیاز دارد و آسیب کمتری به محیط زیست وارد میسازد. این فناوری بسیار جدید است و انتظار میرود که در آینده منجر به رهایی از بلاهای طبیعی و شرایط دشوار زیادی شود.
بتن خود ترمیم شونده
(Self-Healing Concrete)
سیمان اصلیترین ماده به کار رفته در تولید بتن است که به همین بهانه میتوان آن را مهم ترین مصالح مورد استفاده برای ساخت و ساز نیز به شمار آورد. نوعی سیمان به دنیای ساخت و ساز وارد شده که به دلیل استفاده از نوعی میکروکپسول های آهکی، ترکهای ایجاد شده در خود را ترمیم میکند. در واقع میکروکپسول آهکی زمانی که آب وارد درز بتن میشود، سفت شده و آن را پر میکند و انسجام بنا را همچنان حفظ میکند.
بتن های انرژی ساز
نوآوری بعدی اختصاص به ابداع نوعی بتن هوشمند دارد که با استفاده از تحرک و قدمهای رهگذران پیاده میتواند انرژی تولید کند. این فناوری در فاز پایلوت خود در مترو، گذرگاههای عابر پیاده و یکی از استادیومهای فوتبال کشور برزیل مورد آزمایش قرار گرفته و موفق به ذخیره انرژی مورد نیاز برای چراغهای دور زمین گردیده است.
الآراء
4
1401/10/15 11:27:57
نیما اسعدی
متن برای تست